De balans tussen betrokken zijn en voor jezelf zorgen
Sofia Drost staat op de website van MentalMotion als ‘de bedachtzame gesprekspartner’. Dat klopt ook tijdens het interview. Sofia kiest haar woorden niet traag, maar wel zorgvuldig. Dat is niet zo vreemd als je weet wat ze doet: ze is co-projectleider bij MentalMotion en werkt als geestelijk verzorger in de psychiatrie.
Om maar met de deur bij MentalMotion in huis te vallen: dat is een project van Power by Peers en het eerste Students Peer Support Center in Utrecht. Hoe ben jij daar terechtgekomen?
Sofia: “Eigenlijk heel toevallig. Ik was in januari 2023 als vrijwilliger vanuit de Wachtverzachter bij een bijeenkomst van MINDus, waar Marik [Eigensteijn] en Mieke [van Dommelen] ook waren. MentalMotion was toen nog een idee, er ‘stond’ nog niks, behalve een projectplan, maar ik vond het superinteressant. Een groep mensen waar je als student terecht kan voor goede gesprekken over (mentaal) welzijn met andere studenten, daar wilde ik alles over weten. Uiteindelijk werd ik samen met Marik projectleider. Dat was eerst als vrijwilliger, omdat er nog geen geld was, maar zodra de financiering rond was, werd ik zzp’er. Dat was een kans die ik met beide handen heb aangepakt. Ik had hem nog bijna gemist, want ik vond eigenlijk dat ik te druk was voor de MINDus-bijeenkomst. Ik ben blij dat ik toch ben gegaan, want behalve de ontmoeting met Marik en Mieke had ik dan trouwens ook koningin Máxima gemist, haha!”
Ik wil nooit gewoon wachten tot er iets gebeurt. Je moet zelf ook actie ondernemen. Maar ik moest wel eerst ontdekken hoe alles hier werkt
Het is nu twee jaar later, en de tijd heeft bepaald niet stilgestaan, hè?
“Nee! Er is zoveel gebeurd dat het haast niet mogelijk lijkt in twee jaar. We huren een superleuk pand aan het begin van de Vleutenseweg. Daar hebben we een gezellige woonkeuken, waar ook ruimte is voor cursussen, workshops en thema-avonden. En dan hebben we nog wat kleinere ruimtes voor overleg, een 1-op-1 gesprek of wat dan ook. We kunnen alle kanten op. Er zijn al cursussen gegeven, waaronder Mental Health First Aid (MHFA), er zijn borrels geweest, spelletjeavonden … en er liggen nog een heleboel andere leuke en interessante plannen te wachten. En steeds meer mensen weten ons te vinden!
We timmeren ook echt hard aan de weg, hoor. We gaan langs bij studentenverenigingen, we flyeren, we laten ons gezicht zien bij bijeenkomsten, we zitten op de socials. Steeds meer mensen vertellen over ons, en zo worden we steeds bekender. Ik vind het zo mooi om deze fase mee te maken. En ik doe het natuurlijk niet alleen: Marik en ik zijn al twee jaar samen projectleider, en dan hebben we nog een schil van zo’n 12 vrijwilligers die op allerlei manieren bijdragen en helpende handjes bieden. En we hebben nu zelfs twee stagiaires! Power by Peers is erkend leerbedrijf, en via die weg kunnen zij hier stage lopen. Ze zijn echt net begonnen en ze mochten op hun eerste dag gelijk al bij een cursus over depressie en angst zitten. Dat maakte wel indruk.”
Jullie zijn een ‘students peer support center’. Bij Power by Peers draait alles om peer support. Hoe werkt dat bij MentalMotion?
“Peer support draait om het elkaar ondersteunen (‘support’) en verder helpen. Dat doe je vanuit een gelijkwaardig niveau ( ‘peer’). Studenten konden tot nu toe best op wat plekken hulp krijgen bij mentale klachten, maar vaak van bijvoorbeeld een therapeut, of een studiebegeleider. Dat is ook prima, maar als je je vragen en zorgen kan delen met iemand die in dezelfde leeftijd zit, die weet wat studiestress is, en die ook in het studentenleven zit, dan maakt dat het wel makkelijker. Het meeste hoef je niet uit te leggen. Sterker nog, je kan prima een avond gezellig bij MentalMotion spelletjes doen, of een kop koffie drinken zonder dat je het expliciet over je mentale problemen hebt. Je begrijpt elkaar vaak al zonder woorden en voelt je minder eenzaam.
Als een student juist wél wil praten, kan dat ook. Met of zonder afspraak. Er is altijd iemand van ons aanwezig. Al onze vrijwilligers zijn getraind in positieve gezondheid en humanistische gespreksvoering (hoe kun je goed naar iemand luisteren). Een deel van ons is ook MHFA-getraind. Ikzelf heb natuurlijk de kennis vanuit mijn studie en vanuit mijn werk als geestelijk verzorger in de psychiatrie. Als dat nodig is, kan ik dus een soort achterwacht zijn en ook ons team en/of onze eigen vrijwilligers opvangen.”
Vroeger wilde ik het liefst iedereen redden die ik sprak. Nu weet ik: ik kan mensen alleen helpen zichzelf te redden
In de MHFA-cursus leer je dat je ook goed voor jezelf moet zorgen als je vaak gesprekken hebt over mentale problemen. Nemen jullie dat ook mee?
“Ja, zeker hoor. We kunnen allemaal wel getraind zijn in van alles, en ik kan wel beroepsmatig heel goed kunnen luisteren en ondersteunen, maar uiteindelijk zijn we allemaal mens. We hebben gelukkig een soort vangnet op de achtergrond, een paar coaches en psychologen waarmee we kunnen overleggen als er problemen zijn die te groot worden voor MentalMotion. En onderling doen we ook aan peer support. Iedereen die op welke manier dan ook bij ons werkt, kan met elkaar sparren. Over gesprekken die je hebt en die je niet loslaten (uiteraard houden we de privacy in de gaten), maar ook over je eigen mentale welzijn.
Ik vind dat zelf ook nog weleens moeilijk, hoor, die balans vinden tussen heel betrokken zijn en voor jezelf zorgen. Dat had ik als kind al. Ik maakte me heel erg druk over wat in mijn ogen oneerlijk was: ‘Waarom doen we daar niks aan?!’ Me realiseren dat ik de wereld niet in mijn eentje kon redden, vond ik best moeilijk. En nog steeds, hoor. Ik zou het liefst elke persoon redden die ik spreek, maar ook dat bestaat niet. Ik kan ze wél zoveel mogelijk helpen zichzelf te redden.”
Schoppen tegen de bestaande kaders, of die helemaal afbreken, kost veel tijd, geld en energie. Iets nieuws ernaast zetten werkt beter
Dat jij ook geestelijk verzorger bent, is inderdaad van grote toegevoegde waarde voor MentalMotion. Werkt het andersom ook een beetje zo?
“Nou, niet eens een beetje! Ik heb de uitersten op het spectrum. Mij MentalMotion gaat het vooral om preventie, een community vormen en het vergroten van veerkracht. Bij mijn werk in de psychiatrie zie ik juist mensen die zijn opgenomen en die vaak in heel lange trajecten zitten. Het mooie is dat ik wat ik aan de ene kant leer, naar de andere kant kan meenemen. Ik zie op mijn ene plek wat er soms kan gebeuren als er niet op tijd hulp is, op mijn andere plek kan ik nog beter laten zien waarom vroeg erbij zijn zo belangrijk is. En nee, niet alle psychische problemen zijn te voorkomen. Maar elke persoon bij wie dat wél kan, is er één.
Niet iedereen die in de psychiatrie wordt behandeld, zit daar trouwens omdat er niet geluisterd werd of omdat er geen hulp was. Vaak is er geen pássende hulp, en dat ligt meer aan het systeem dat we in ons land hebben. Met MentalMotion willen we daar in elk geval voor studenten iets nieuws bij inbrengen. Schoppen tegen de bestaande kaders, of die helemaal afbreken, kost veel tijd, geld en energie. Door er iets nieuws naast te zetten, breng je ook verandering op gang.”
Mensen zijn gezelschapsdieren, die horen regelmatig bij elkaar te zitten. Dan voel je ook beter dat er anderen zijn als je niet samen bent
Wat jullie ernaast zetten is ook echt fysiek: een echte plek in de stad waar studenten kunnen binnenlopen. Maar ze zitten toch alleen maar op social media? 😉
“Studenten zitten veel op hun laptop of telefoon, gewoon ook omdat de studie daarom vraagt. En ja, de socials, dat is natuurlijk een groot onderdeel van het sociale leven van jonge mensen. En superverslavend. Dat is precies waarom we bij MentalMotion als eerste hebben gezegd dat we een fysieke locatie wilden. Je mist online namelijk best veel van de non-verbale communicatie, ook als je iemand op een scherm ziet. Mensen zijn gezelschapsdieren, die horen regelmatig bij elkaar te zitten. Dan voel je ook sterker dat er anderen voor je zijn, zelfs als je niet samen bent’. Als je bij ons langskomt en er zit toevallig iemand waar je een klik mee hebt, heb je weer een nieuwe ontmoeting. Dat werkt fysiek echt beter. En we doen ook bewust dingen je online toch minder leuk en goed kan doen: samen cupcakes bakken, lekker op de bank samen zitten haken, nog iets anders: het maakt niet uit. Het is gezellig en het schept een band. Komt er een serieus gesprek op gang, prima! Als dat niet zo is, net zo prima, want je weet dat het kan. Dus gelijk nog maar een oproepje aan alle studenten in Utrecht, van alle niveaus: kom gezellig langs! Met of zonder vraag, haha!”
Bij De Peer
Als ik je zo beluister, zit je veel in je hoofd en ben je vaak aan het luisteren en praten. Heb je nooit de behoefte om daaraan te ontsnappen?
“O ja hoor. Het zou ook niet goed zijn als ik dat niet had. Af en toe moet ik echt even tot mezelf komen. Dan ga ik, als ik een intensieve dag heb gehad, pianospelen op mijn werk. Of ik pak thuis mijn gitaar en ga erbij zingen. Ik jam ook af en toe met anderen. Heerlijk! Even uit dat hoofd. Alhoewel ik ook daar kan ontspannen. Ik schrijf graag gedichten, of ik vul mijn dagboek in. Dat is nog steeds verbaal, maar toch lekker stil.”
Interview: Ineke Buijs
Foto’s: collectie Sofia Drost
Verder lezen over mentale gezondheid op onze site
In de schijnwerper: SOFIA DROST
In onze nieuwsbrief zetten we regelmatig iemand die aan Power by Peers verbonden is in de Schijnwerper. Zo kunnen we extra laten zien wat voor mooie mensen in ons netwerk zitten en wie ze zijn. Dit keer schijnen we ons
Lichtpunten en luisterende oren
Er wordt veel – en ook steeds meer – gepraat over mentale gezondheid. Dat is hartstikke fijn. Tegelijkertijd rust er voor heel veel mensen nog een taboe op. Bij mensen die zelf mentale klachten hebben, maar ook bij naasten, collega’s
MENTALMOTION echt open: WELKOM IN ‘DE PEER’
MentalMotion is een van onze partners. Het is een Students Peer Support Center dat helemaal draait om het welzijn van studenten. Vanaf half september 2024 kunnen studenten 2 dagen in de week terecht op locatie. “De Peer” opent op die
MENTALMOTION: STUDENTEN AAN DE SLAG MET MENTALE GEZONDHEID
MentalMotion is een van onze partners. Het is een Student Peer Support Center dat helemaal draait om het welzijn van studenten. De bedoeling is dat studenten vooral elkaar helpen, bijvoorbeeld bij mentale problemen. Om te zorgen dat er zoveel mogelijk
MENTALMOTION: DE SLEUTEL TOT MENTALE GEZONDHEID
Op 30 januari kregen drie toffe Peren de sleutel van een ruimte waar iets moois gaat groeien voor studenten: een centrum waar alle aandacht is voor eventuele mentale klachten. En zo is die sleutel in overdrachtelijke zin ook zomaar de
MENTAL SUPPORT IN KANALENEILAND
Iedereen kan weleens behoefte hebben aan wat mentale ondersteuning. In sommige culturen zijn mentale problemen alleen minder snel bespreekbaar dan in andere. Om het taboe te doorbreken, het stigma weg te nemen en te zorgen dat mensen hulp kunnen krijgen,
KOM UIT JE DOOS!
Het aantal jongeren met mentale problemen neemt heel snel toe. Het punt is dat bij jongeren/studenten te lang niet is gedacht aan zaken zoals depressie en angst. Verschillende gemeentes, onderwijsinstellingen en organisaties zijn acties en campagnes gestart om de bespreekbaarheid
WEEK VAN DE POSITIEVE GEZONDHEID – EEN TERUGBLIK
Van 8 t/m 13 mei was het de Week van de Positieve Gezondheid in Utrecht en omgeving. In dat kader was bij DOCK in Hart van Noord een mooi programma samengesteld met allerlei activiteiten waarin lichaam en geest beide aan
Marik, Mieke, Máxima, MIND Us en MHFA
Op 25 januari kwam Hare Majesteit Koningin Máxima op werkbezoek in Buurtcentrum Sterrenzicht in Utrecht. Dat gebeurt al niet elke dag, maar het was extra bijzonder omdat er onder andere aandacht was voor een project van Power by Peers. Onze
IN DE SCHIJNWERPER: MARIK EIJGENSTEIN
We zetten in de serie De Schijnwerper dit keer eens een lichtje op een doelgroep die misschien nog niet zo bekend is bij onze lezers: studenten. Eigenlijk door toeval blijkt daar namelijk nog een onontgonnen gebied aan thema’s waar Power
MST Kanaleneiland: even bijpraten
Het Mental Support Team (MST) Kanaleneiland timmert sinds het voorjaar hard aan de weg. Het MST is een team van mensen die in de wijk werken en wonen en die psychisch kwetsbare mensen ondersteuning en richting bieden. Niet door zelf
MHFA in de TV-, FILM- EN THEATERWERELD
Er is iets losgemaakt door de beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag in de tv-, film- en theaterwereld. Er volgen steeds meer beschuldigingen. Tegelijkertijd neemt de discussie erover toe, en daardoor zeker ook de ‘awareness’ of alertheid. Dit leidde er bijvoorbeeld toe
DOE JE MEE MET HET mental support team in Kanaleneiland?
Op heel veel plekken spelen steeds meer vragen over de mentale gezondheid van wijkbewoners. Vanuit de bewoners zelf en vanuit hun naasten. Ook in Kanaleneiland is dat zo. In de buurt waar jij woont, dus. Een extra uitdaging is dat
NIEUW AANBOD VOOR BEDRIJVEN: CONNECTING BY ENERGIZING
Power by Peers heeft een nieuw concept dat draait om de mentale en fysieke conditie van werknemers: Connecting by Energizing. We sluiten teams binnen bedrijven aan op een app, waarin ze hun vorderingen op weg naar het behalen van beweegdoelen
Psychische aandoeningen in de wijk signaleren?
Mental Health First Aid, afgekort MHFA, is precies wat de naam al aangeeft: eerste hulp bij mentale gezondheid. Wie via Power by Peers een training volgt, is in staat om beter te signaleren of iemand in zijn of haar omgeving
Focus op mentale gezondheid voor jongeren
De mentale gezondheid van jongeren en jongvolwassenen versterken, dát is de inzet van dit project van Power by Peers, Sport Utrecht en JoU. Deze partners hebben goed zicht op jongeren die dit nodig hebben.
In de schijnwerper: Sunita van Peerscoaching
Sunita Chote-Oedit is eigenaar van Peerscoaching. Met haar bedrijf vermindert zij het stigma rondom mentale gezondheid, met name voor mensen van kleur
Allemaal bewoners
Met SAMEN030 werkt Power By Peers aan het project Goede buur: dé bondgenoot voor mensen met verward gedrag. In Overvecht, Hoograven en Oost zetten wij netwerken van MHFA-getrainde bewoners op. Zij kunnen vervolgens in hun buurt mensen met verward, onbegrepen
Hartelijk, Heilzaam, Hester
Hester Noort werkte als mindfulness-trainer in de GGZ. Na een reorganisatie belandde ze in de WW, maar daar liet ze het niet bij zitten. Als freelancer ging ze aan de slag bij een oud- studiegenoot. Via haar bedrijf “Noortrijk” geeft
